ภาษีและกฏหมายกับธุรกิจกัญชา 1 | Cannabis Tax and Compliance 1

เมื่อวันที่ 21 ธันวาคม 2565 มีวาระการประชุมเกี่ยวกับร่างพรบ.กัญชา และกัญชงอีกครั้ง และสภาอันสูงเกียรตินั้นก็เกิดการร่ม เนื่องจากจำนวนสมาชิกเข้าร่วมประชุมไม่ถึงเกณฑ์ที่กำหนด

ทำให้เราอยากเขียนบทความเกี่ยวกับกฎหมายและภาษีที่เกี่ยวข้องกับกัญชา แต่วันนี้เราจะพาเพื่อนไปดูุเคสกรณีศึกษากฏหมายและระเบียบข้อบังคับของธุรกิจกัญชาทั่วโลก โดยพาเดินทางขึ้นยุโรปไปยันเนเธอร์แลนด์ ข้ามมหาสมุทรไปแคนนาดาและเดินลงมายันสวรรค์ของกัญชาเปี่ยมคุณภาพอย่างที่แคลิฟอร์เนีย

โดยส่วนตัวที่ผู้เขียนทำงานด้านบัญชี จึงขอนำเสนอเนื้อหาด้านภาษีก่อนเป็นตัวอย่างแรก ซึ่งแน่นอนว่าจะกระทบต่อผู้บริโภคอย่างมากในอนาคต เพราะภาษีเยอะ ก็ทำให้ราคาขายเพิ่มขึ้นแน่นอน

---

NETHERLANDS

เนเธอร์แลนด์มีการอนุญาตให้สามารถซื้อและใช้กัญชาได้มาอย่างเนิ่นนาน เราเห็นผ่านสารคดีและภาพยนต์มากมาย เมื่อมีการฉายภาพที่อัลเตอร์ดัม ก็ต้องมีภาพปู๊น กัญชา ร้านกาแฟสายควันตลอด เนเธอร์แลนด์นั้นอยู่ในพื้นที่ทวีปยุโรป และเป็นสมาชิกของ EU ซึ่งมีข้อกำหนดหนึ่งในหมู่สมาชิก คือจะต้องไม่จำหน่ายและเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มจากกัญชา (เพื่อป้องกันไม่ให้ประเทศไหน นำกัญชามาผลักดันเศรษฐกิจ) เพราะฉะนั้น ในแง่มุมของภาษีแล้ว เนเธอร์แลนด์คือสวรรค์ที่สุด เพราะ สามารถขายได้ (แต่ก็ยังมีข้อจำกัดมากมายที่จะมากล่าวใน EP หน้า)

ราคากัญชาโดยประมาณ

220 - 740 บาท

สรุปภาษีที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับกัญชา

N/A ไม่มีภาษีแตอย่างใด

---

CANADA

ประเทศแคนาดาเป็นประเทศขนาดใหญ่และภูมิอากาศที่หนาวมาก ซึ่งหนาวเกินไปด้วยซ้ำสำหรับปลูกกัญชา โดยมีเพียงช่วงเวลาสั้นๆเท่านั้นที่มีความอบอุ่นมากเพียงพอที่จะสามารถปลูกกัญชาได้ หลายๆคนที่นั้นทำการปลูกแบบระบบปิดแทน ในช่วงที่ผ่านมากัญชาอิมพอร์ตหลุดออกมามากหมายทะลักเข้ามาจากทั้งแคนนาดา และอเมริกา และเพราะเหตุใดกัญชาที่นี้ถึงหลุดมาที่ประเทศไทยได้ คงเป็นเพราะอัตราการบริโภคในประเทศที่มีประชากรอยู่น้อย ซึ่งแคนาดามีประชากรน้อยกว่าประเทศไทยเกือบครึ่งหนึ่ง แต่มีขนาดพื้นที่มากกว่าไทย เกือบ 20 เท่า อีกอย่างคือกฏระเบียบข้อบังคับในการค้าขายอีกด้วยที่มีความซับซ้อน โดยแคนาดามีการจัดเก็บภาษีอากรกัญชาจากผู้ขายปลีกที่อัตรา 10% หรือไม่เกิน 1CAD (25 บาท โดยประมาณ) และนอกจากภาษีอากรกัญชาแล้ว การขายกัญชายังถูกจัดเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มอีกด้วย ซึ่งแตกต่างกันไปในแต่ละเมือง แต่เมืองใหญ่ๆที่ติดกับอเมริกาส่วนใหญ่จะมีอัตราอยู่ที่ 5%ซึ่งจะคิดเพิ่มเติม จากราคากัญชาบวกภาษีอากร

ราคากัญชาโดยประมาณ

150 บาท

สรุปภาษีที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับกัญชา

ภาษีอากร (Excise tax) 10% และบวกเพิ่มจากราคารวมอีก5-15% แล้วแต่รัฐ

ยกตัวอย่างเช่น ที่ Alberta มีอัตราภาษีมูลค่าเพิ่มอยู่ที่ 5% ถ้ามีการขายกัญชาที่ 150 บาท จะต้องเสียภาษีดังนี้

ราคาขาย	150 บาท
ภาษีอากรกัญชา ( Excise Tax) 10%	15 บาท
ราคารวมภาษีอากร	165 บาท
ภาษีมูลค่าเพิ่ม 5%	8.25 บาท
ราคารวมที่ผู้บริโภคจ่าย	173.25 บาท

---

อเมริกา (แคลิฟอร์เนีย)

แคลิฟอร์เนียเป็นศูนย์รวมของกัญชาคุณภาพของจริงที่ใครๆก็ยอมรับ ด้วยการพัฒนา ศึกษาค้นคว่าวิจัยอย่างยาวนานของมหาอำนาจฝั่งตะวันตก รวมถึงจำนวนประชากร พื้นที่ ความสามารถในการบริโภคภายใน ทำให้เกิดความก้าวหน้าอย่างสูง รูปแบบภาษีของอเมริกามีความคล้ายคลึงกับแคนนาดา แต่จะมีส่วนแตกต่างกันที่ อัตราภาษีเท่านั้น โดยในแคลิฟอร์เนียมีอัตราภาษีมูลค่าเพิ่มอยู่ที่ 7.25% และมีอากรกัญชาอยู่ที่ 15%

ราคากัญชาโดยประมาณ

450 บาท

สรุปภาษีที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับกัญชา

ภาษีอากร (Excise tax) 15% และบวกเพิ่มจากราคารวมอีก7.5%

ถ้ามีการขายกัญชาที่ 150 บาท จะต้องเสียภาษีดังนี้

ราคาขาย	150 บาท
ภาษีอากร ( Excise Tax) 15%	22.50 บาท
ราคารวมภาษีอากร	172.50 บาท
ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7.5%	12.94 บาท
ราคารวมที่ผู้บริโภคจ่าย	185.44 บาท

---

ประเทศไทยคงไม่ต่างอะไรไปจากอเมริกา ในส่วนของการคำนวน คำถามมีเพียงอย่างเดียว คือ ภาษีอากรกัญชาของประเทศไทยนั้นจะอยู่ที่เท่าไหร่ละ ตัวอย่างอากรสรรพสามิต สำหรับสินค้าคู่แข่ง อย่างเบียร์ มีอัตราอยู่ที่ 48% เราก็หวังว่า จะไม่มีการใช้คำว่าเมืองพุทธ และยกตัวเลข 48% มาใช้เหมือนกัน ซึ่งจะทำให้ราคากัญชาสูงขึ้น มากกว่า 58.36% ปัจจุบัน ราคากัญชาหน้าร้าน (ไม่รวมออนไลน์) อยู่ที่ประมาณ 400 บาท ถ้ามีการเก็บอัตรานี้ อาจจะทำให้ ราคากัญชาโดดไปถึง 633.44 บาท เลยทีเดียว